Samenvatting van auteur: Uit literatuurscripties van klas 5 van het Vossius Gymnasium bleek het omgaan met bronteksten problematisch. Om deze vaardigheid te verbeteren is in dit ontwerponderzoek, ter voorbereiding van de literatuurscriptie, voor klas 4 een korte lessenserie synthesetekst schrijven ontwikkeld. In dit onderzoek is aangetoond dat als leerlingen in 4 VWO door middel van leren-door-observeren zich bewust worden van effectieve leerstrategieën van het schrijfproces bij het schrijven van een synthesetekst, de kwaliteit van hun syntheseteksten verbetert en zij er vertrouwen in hebben dat zij voor dit tekstgenre op VWO 5 niveau kunnen presteren. 7% van de leerlingen heeft een hoger cijfer behaald dan de gestelde norm. Bovendien is, in tegenstelling tot eerder onderzoeken, ook de succesverwachting aanzienlijk gestegen.

De redactie schrijft: Aanleiding van dit onderzoek is de behoefte om het omgaan met bronmateriaal door leerlingen (vwo-4) te verbeteren. Dit gebeurt in een procesgerichte, korte lessenserie (materiaal is toegevoegd) door in te zetten op het schrijven van een synthesetekst waarbij drie subprocessen een rol spelen: selecteren, organiseren en integreren van informatie. De interventie maakt gebruik van leren-door-observeren: bestaand filmmateriaal en het observeren van groepjes medeleerlingen. Doel is niet alleen het verbeteren van de kwaliteit van de syntheseteksten maar ook het laten groeien van het zelfvertrouwen van leerlingen over hun eigen niveau. Die doelen worden behaald.

Wat kan nader worden onderzocht? 1. De relatie tussen tekststructuur en schrijfstrategie. Mogelijk draagt een expliciete verwerking hiervan bij aan de verdere verbetering van het schrijven van syntheseteksten op basis van observerend leren. 2. De relatie tussen het beter schrijven van de syntheseteksten en de invloed ervan op de lange-termijn.