Bij de gespreksmethode Begeleid Diep Lezen stellen docenten hun leerlingen vragen over opvallend taalgebruik in literaire verhalen. De methode vergroot zowel de literaire als de zakelijke leesvaardigheid van leerlingen, blijkt uit het lopende promotieonderzoek van Mira Beukering (Vrije Universiteit).

Bij Begeleid Diep Lezen leest de docent samen met leerlingen een literair verhaal, en maakt leerlingen tijdens het (voor)lezen bewust van opvallend taalgebruik en literaire middelen in de tekst. Dit doet de docent door prikkelende vragen te stellen die inferenties, associaties en interpretaties stimuleren. Er wordt stilgestaan bij stijlfiguren en literaire begrippen zoals perspectief of focalisatie, via concrete vragen over de taal en het effect daarvan op de lezer.

Volgens het principe ‘rolwisselend leren’ wordt leerlingen stap voor stap aangeleerd om ook zelfstandig het opvallende taalgebruik te registreren en hier vragen bij te formuleren. Zo wennen zij aan een literaire leeshouding.

In de docentenhandleiding Begeleid Diep Lezen staat een beschrijving van de gespreksmethode en een vijfdelige lessenserie.

Als aanvulling op de handleiding zijn twee tutorials ontwikkeld om docenten die daar behoefte aan hebben extra ondersteuning te bieden. De tutorials zijn complementair.

In tutorial 1 (zie https://youtu.be/t0Y3D0s8j48) demonstreert Mira Beukering in een een-op-een gesprek de belangrijkste principes van de gesprekstechnieken met twee leerlingen uit vwo 4.

In tutorial 2 (zie https://youtu.be/koj3w_7u7nU) laat Mira de toepassing van de methode in een klassensetting zien. Zij doorloopt hierin samen met een groep leerlingen onderdelen van de eerste vier lessen op basis van één verhaal. In een fragment van de vijfde les stellen leerlingen elkaar zelfstandig vragen.

Zie voor de docentenhandleiding: https://www.lezen.nl/publicatie/begeleid-diep-lezen/

De effectiviteit van de methode Begeleid Diep Lezen is onderzocht in twee experimenten. De resultaten van het onderzoek naar de gespreksmethode zijn opgenomen in de congresbundel congresbundel Lezen in beweging van Stichting Lezen.

Referentie

Beukering, M., Bus, A., Van Steensel, R., en Bel, J. 2024). Hebben leerlingen in de bovenbouw van het vwo begeleiding Nodig bij het lezen van literaire teksten? Naar een methode voor begeleid diep lezen. In Dera, J., & Van Steensel, R. (red.), Lezen in beweging. Ontwikkelingen in leesbevordering, lees- en literatuuronderwijs, digitaal lezen en toetsen. Stichting Lezen Reeks, deel 38. Eberon: Utrecht