Publicatieserver Levende Talen Nederlands
Beproefde Lessen Nederlands

Publicaties Top 10
Ruhaak, S.M. (2015), Maar het staat er toch? Amsterdam: Interfacultaire Lerarenopleiding, UvA

Samenvatting van de auteur:

Leerlingen in 5 vwo blijken niet te beschikken over voldoende informatievaardigheden om valide bronnen te zoeken en te vinden voor het schrijven van een gedocumenteerde tekst. In deze paper onderzoek ik het probleem en bekijk ik welke mogelijke oorzaken, verklaringen en oplossingen zijn te geven. Ik formuleer tot slot een ontwerphypothese en stel ontwerpregels op waarmee ik de probleemoplossende interventie vormgeef.



Een meelezer schrijft:

nteressante aspecten:

Het verbeteren van informatievaardigheden van leerlingen is niet alleen belangrijk binnen het schoolvak Nederlands maar ook als ondersteuning voor andere schoolvakken en voor het profielwerkstuk. In het schoolvak Nederlands krijgt deze vaardigheid niet altijd de aandacht die nodig is.

Het verslag bevat een goede theoretische basis. Het wordt duidelijk waarom leerlingen ondersteuning nodig hebben bij het ontwikkelen van deze vaardigheid.

In de lessenserie komen vijf deelvaardigheden aan bod (1 Het vaststellen van de taakeisen en aard van het te leveren product; 2 Opstellen van informatievragen; 3 Het vaststellen van de beoordelingscriteria; 4 Het zoeken naar bruikbare en betrouwbare informatie; 5 Het selecteren en bestuderen van informatie).

Deze worden op strategiegerichte onderwijsvorm volgens het CSRI-model behandeld, waarbij ze stap voor stap worden aangeleerd middels de instructievorm die bij het karakter van de deelvaardigheid past. De lessenserie zorgde ervoor dat de vaardigheid zeer gestructureerd werd aangeboden.

Mooie bijvangst is dat de leerlingen de lessenserie als positief hebben ervaren.

De ontwerpen en het materiaal (bijlagen) zijn geschikt om te gebruiken in de klas (bovenbouw havo).

Voor de leesbaarheid zouden deel 1 en deel 2 (en evt de bijlagen) kunnen worden samengevoegd tot één document, omdat het immers gaat om één onderzoek.



Nader onderzoek:

De auteur geeft zelf een aantal aanbevelingen om de lessen te verbeteren (duur van de instructie in opdrachten moet bv worden ingekort). Ook bleken de klassengesprekken beter te werken dan de solo- of duo-opdrachten.

Ook zouden leerlingen direct vanaf les 1 al aan de slag moeten gaan met het zelf bronnen zoeken.

Leerlingen schatten hun eigen informatievaardigheid hoger in dan die is, en daar moet bij een herontwerp van dit materiaal aandacht aan worden geschonken.

Meer onderzoek naar declaratieve en procedurele kennis bij de verschillende deelvaardigheden is gewenst, om de instructie van de deelvaardigheden daarop aan te passen.

De auteur geeft zelf 6 suggesties voor herontwerp van de lessenserie (p. 17-18 van deel 2).



Verbinding met handboek/zo kan het ook/kwestie:

https://didactieknederlands.nl/handboek/2021/01/digitale-geletterdheid-deel-1-een-uitdaging-voor-het-taalonderwijs/

https://didactieknederlands.nl/handboek/2020/11/het-belang-van-authentieke-taaltaken/

https://didactieknederlands.nl/zokanhetook/2021/06/reflecteren-op-meerdere-teksten-over-hetzelfde-onderwerp/

Auteur(s) Ruhaak, S.M.
Publicatiedatum 2021-12-18
Niveau en doelgroep havo 4-5
Onderwerp Bronnenonderzoek bij gedocumenteerde teksten
Sleuteltermen
bronnen beoordelen
bronnen zoeken
informatievaardigheden
strategiegericht onderwijs
Links (verwijzingen naar internet, filmclips, etc.)
- https://didactieknederlands.nl/handboek/2021/01/digitale-geletterdheid-deel-1-een-uitdaging-voor-het-taalonderwijs/
- https://didactieknederlands.nl/publicaties/onderwijs-in-schrijfstrategieen/
- https://vimeo.com/55451168
Documenten
Document 1
Titel van het werkstuk Probleemanalyse, ontwerplan en ontwerpregels
Bestand SMR-OO-p1-versie4-20160318T145455.doc
Datum 2021-12-18 20:05:29
Beschrijving File 1
Document 2
Titel van het werkstuk Beschrijving van uitvoering en evaluatie van de lessen
Bestand SM_Ruhaak OO2-20160318T145455.pdf
Datum 2021-12-18 20:04:02
Beschrijving File 2
Document 3
Titel van het werkstuk lesplannen en werkbladen
Bestand OO1-Bijlagen-SRUHAAK-20160318T145455.pdf
Datum 2021-12-18 20:02:57
Beschrijving File 3